10 handige feiten over Deinocheirus

Vijf jaar geleden kon men nog niet veel zeggen over Deinocheirus, maar dankzij enkele verbazingwekkende nieuwe ontdekkingen kunnen we eindelijk de puntjes op de i zetten en de geheimen van dit raadselachtige schepsel ontsluieren.

1. Meer dan vier decennia lang was het een cryptische mysterieuze dino.

Ons verhaal begint op het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Tijdens een verkenningstocht door Mongolië in 1965 stuitte een Sovjet-team op twee massieve en sinister uitziende gefossiliseerde armen. Met een lengte van acht voet elk (!) waren ze duidelijk afkomstig van een dier van angstaanjagende proporties – een beest dat prompt de naam Deinocheirus kreeg, oftewel “verschrikkelijke hand.”

Maar, achteraf gezien, had het misschien beter “verschrikkelijke plaaggeest” kunnen heten, want de rest van het skelet van Deinocheirus ontbrak! Jarenlang waren die ontzagwekkende aanhangsels (en hun schoudergordels) als de verleidelijke trailer van een film die nooit werd uitgebracht. Met ingehouden adem hoopten dino-liefhebbers dat het ongrijpbare lichaam van Deinocheirus uiteindelijk boven water zou komen. Eindelijk, fatsoenlijke exemplaren begonnen op te duiken in de late jaren 2000 en begin 2010.

2. Deinocheirus is de grootste bekende “Struisvogel Dino.”

Ornithomimids, of “struisvogel dinosaurussen” (zoals ze soms in de volksmond worden genoemd), waren een groep van tweevoetige omnivoren die in Noord-Amerika en Azië rondzwierven tijdens het Krijt (145,5 tot 65,5 miljoen jaar geleden). De bekendste soort is standaard Gallimimus, een dier dat regelmatig in de Jurassic Park serie van Universal Pictures zipt.

3. Het zou een relatief trage levensstijl hebben geleid.

Gallimimus en andere ornithomimiden worden gewoonlijk voorgesteld als reptielachtige snelheidsduivels, maar de 35-voet lange Deinocheirus doet zijn verwanten volkomen in de schaduw staan. Om zijn omvangrijke lichaamsbouw te ondersteunen, zijn het bekken en de achterpoten van de dinosaurus ongewoon dik naar ornithomimidische maatstaven, hetgeen erop wijst dat Deinocheirus meer bedreven was in het houthakken dan in het sprinten.

4. Deinocheirus had een visachtig dieet.

Hoewel zijn kaken en bek op maat gemaakt lijken voor het hanteren van groenten, waren planten niet de enige optie voor Deinocheirus: sommige gestampte visresten (schubben, graten, enz.) werden gevonden in de maag van één exemplaar.

5. Het had een bevederde pluim aan de punt van zijn staart.

Hier is een leuk woord: pygostyle, wat, in het Grieks, “stuitpilaar” betekent. Dit zijn vergroeide benige klompjes aan de uiteinden van moderne vogelstaarten die zijn ontworpen om veren te ondersteunen. Interessant is dat Deinocheirus een kleine had, die waarschijnlijk werd bekroond met een kleine, veerachtige waaier.

6. Verrassend, Deinocheirus had een zeil op zijn rug.

Het is een accessoire dat niemand zag aankomen! Hoewel dinosaurussen met een zeil op hun rug niets nieuws zijn, is er geen andere ornithomimide bekend die ook maar in de verste verte iets had dat lijkt op het enorme, bultachtige ornament dat Deinocheirus zijn kenmerkende profiel gaf.

7. Zijn voorpoten behoorden tot een klasse apart.

Deinocheirus en de al even bizarre Therizinosaurus (die zijn habitat zou hebben gedeeld) zijn opmerkelijk omdat ze de langste armen hebben van alle tweevoetige dinosauriërs die we tot nu toe hebben ontdekt.

8. Misschien waadde Deinocheirus naar voedsel als een uit de kluiten gewassen watervogel.

Kwam deze onconventionele dino vaak in waterwegen? Er wordt verondersteld dat de brede, stompe tenenklauwen van Deinocheirus zouden hebben geholpen voorkomen dat zijn voeten wegzakten in modderige rivieroevers en, bijgevolg, verzamelde het dier misschien aquatisch onkruid en ongelukkige vis van de waterkant.

9. Blijkbaar werden enkele specimens Tyrannosauruskost.

Bijtsporen (vermoedelijk) van Tarbosaurus bataar-een carnivoor die zo veel lijkt op T. rex dat sommigen menen dat hij zou moeten worden geherclassificeerd als een soort Tyrannosaurus-zijn duidelijk zichtbaar op enkele Deinocheirus botfragmenten.

10. Toen de Canadese paleontoloog Phil Currie in 2009 op een uiterst zeldzaam Deinocheirus-specimen stuitte, realiseerde hij zich al snel dat iemand anders het als eerste te pakken had gekregen. De vindplaats was een puinhoop, met vertrapte fossielen lukraak rondgestrooid en zelfs een beetje geld weggestopt onder een steen vlakbij. Helaas waren onder andere de schedel en de voeten van deze Deinocheirus verdwenen. Currie’s vondst raakte echter snel bekend, en al spoedig werd de wetenschapper gecontacteerd door een Europese verzamelaar die enkele zeer intrigerende fossielen had verworven, die, ziet u, de ontbrekende stukken in kwestie bleken te zijn.