Beoordeling
Hoewel de Culturele Revolutie grotendeels voorbijging aan de overgrote meerderheid van de mensen die op het platteland woonden, had zij ernstige gevolgen voor China als geheel. Op de korte termijn leidden de politieke instabiliteit en de voortdurende verschuivingen in het economisch beleid uiteraard tot een tragere economische groei en een afnemend vermogen van de overheid om goederen en diensten te leveren. Ambtenaren op alle niveaus van het politieke systeem leerden dat toekomstige beleidsveranderingen degenen die het vorige beleid agressief hadden uitgevoerd, in gevaar zouden brengen. Het resultaat was bureaucratische schuchterheid. Bovendien wachtten met de dood van Mao en het einde van de Culturele Revolutie (de Culturele Revolutie werd officieel beëindigd door het Elfde Partijcongres in augustus 1977, maar werd in feite afgesloten met de dood van Mao en de zuivering van de Bende van Vier in de herfst van 1976), bijna drie miljoen partijleden en talloze ten onrechte gezuiverde burgers op hun wederopname in de regering. Aan het eind van de jaren zeventig werden doortastende maatregelen genomen om deze directe problemen aan te pakken, maar de Culturele Revolutie liet een erfenis na die China parten bleef spelen.
Er bestond bijvoorbeeld een ernstige generatiekloof; mensen die de Culturele Revolutie meemaakten toen ze nog tiener of begin twintig waren, kregen geen onderwijs en leerden hun grieven te vereffenen door de straat op te gaan. Het beleid van na de Culturele Revolutie – waarin de nadruk lag op onderwijs en initiatief in plaats van op radicale revolutionaire vurigheid – liet deze miljoenen mensen weinig ruimte voor een productieve loopbaan. De fundamentele schade aan alle aspecten van het onderwijssysteem zelf duurde enkele decennia om te herstellen.
Een ander ernstig probleem was de corruptie binnen de partij en de regering. Zowel de angst die de Culturele Revolutie teweegbracht als de schaarste aan goederen die ermee gepaard ging, dwongen de mensen terug te vallen op traditionele persoonlijke relaties en op omkoperij en andere vormen van overreding om hun doelen te bereiken. Tegelijkertijd leidde de Culturele Revolutie tot een algemene ontgoocheling over de partijleiding en het systeem zelf, aangezien miljoenen Chinezen in de steden getuige waren van de overduidelijke machtsspelletjes die in het begin en het midden van de jaren zeventig onder het mom van politieke principes plaatsvonden. De afwijzing na Mao van zowel de doelstellingen als de gevolgen van de Culturele Revolutie deed veel mensen zich helemaal van de politiek afkeren.
Onder de mensen zelf bleef er bittere verdeeldheid bestaan, aangezien degenen die elkaar tijdens de Culturele Revolutie bestreden vaak dezelfde werkeenheid deelden en dat hun hele carrière lang zouden blijven doen.
Er is in de geschiedenis van de mensheid misschien nog nooit een politiek leider geweest die zulke massale krachten heeft ontketend tegen het systeem dat hij had gecreëerd. De resulterende schade aan dat systeem was diep, en de doelen die Mao wilde bereiken bleven uiteindelijk onhaalbaar.
Kenneth G. Lieberthal De redactie van Encyclopaedia Britannica