To naprawdę zależy od kontekstu i sytuacji. Podczas gdy wszystkie stereotypy nie są koniecznie szkodliwe, nie są też z natury zdrowymi obrazami rzeczywistości.
Możliwy kryzys tożsamości
Stereotypy kształtują nasze postrzeganie siebie i osób wokół nas. Kiedy definiujesz osobę wyłącznie na podstawie stereotypu automatycznie do niej przypisanego, nie dostrzegasz jej indywidualności poza „etykietą”, ani nie pozwalasz jej być jednostką na własnych prawach. Czyniąc to, pozbawiasz ją innych aspektów jej tożsamości i jaźni. Może to nie być zamierzone lub nie zamierzone w większości przypadków, jednakże tworzy to ścieżki zwątpienia w siebie i zawirowania tożsamości.
Po tym wszystkim, jak naprawdę wykuwasz swoją tożsamość, kiedy ciągle walczysz ze stereotypami rzucanymi na ciebie?
Bardzo powszechnym przykładem jest jeden związany z typami ciała. Niezależnie od rozmiarów ciała, czy jesteś chudy czy gruby, często są one powiązane z uogólnieniami, które sugerują, że coś jest „nie tak” z tym, jak spożywasz żywność. Potencjalnie prowadzi to do rozwoju zaburzeń odżywiania i/lub podwyższonej samoświadomości, podczas gdy w rzeczywistości wiele czynników przyczynia się do stanu masy ciała, a nie tylko nawyki żywieniowe.
Zasadniczo tożsamość jest konstruktem społecznym wytworzonym na podstawie interakcji i doświadczeń z innymi. Ale kiedy karmieni narracją, że będziesz tylko do wysokości swojego stereotypu, twój indywidualny rozwój jest zahamowany w dłuższej perspektywie. Co więcej, z czasem możesz nawet rozwinąć wiele tożsamości – niektóre z nich odzwierciedlają twoje „prawdziwe ja”, a inne to, jak chce cię postrzegać społeczeństwo. Jak zorientować się, które z nich zachować, a które odrzucić? Wtedy właśnie zamienia się to w kryzys.
Więcej o tym, jak tożsamość jest rządzona przez stereotypy możesz przeczytać tutaj.
Zagrożenie stereotypem
Stereotypy mogą zasiać sadzonki niepewności, które z czasem rozkwitają. Na przykład, kiedy jesteś w kółko traktowany stereotypowo, zaczynasz internalizować negatywne cechy związane ze stereotypem i pozwalasz im stać się „samospełniającymi się przepowiedniami”. Określa się to mianem zagrożenia stereotypem. Ludzie, którzy stają w obliczu zagrożenia stereotypem, zawsze obawiają się zrobić coś, co mogłoby potencjalnie potwierdzić negatywny stereotyp. W tym procesie, może to zaszkodzić poczuciu własnej wartości i wydajności dotkniętych jednostek, ponieważ wierzą one, że ich zdolności lub cechy są ograniczone do form ich stereotypu.
Klasyfikacja społeczna i izolacja
Według Psychology Today, badania pokazują, że stereotypy często torują drogę dla międzygrupowej wrogości i toksycznych uprzedzeń wokół wieku, rasy i innych społecznych rozróżnień. Kręgi społeczne mogą być tworzone w oparciu o wspólne stereotypy lub wspólne zainteresowania. Zwłaszcza w klasie, w której istnieje kilka stereotypów (np. kujon, luzak, włóczęga, imprezowicz), oczekujesz, że będziesz trzymać się ludzi, którzy pasują do ciebie, ale to z kolei utrudnia różnorodność i mieszane grupy przyjaciół. A co się dzieje, jeśli w ogóle nie pasujesz do ogółu? Co się dzieje, gdy twój stereotyp nie pasuje do żadnej z klas? To ustawia cię na drodze do izolacji i poczucia się jak wyrzutek.
.